Tyana Ören Yeri
Antik Tyana örenleri, Bor ilçesi, Kemerhisar kasabasındadır. Ören yeri, Kemerhisar
Kasabasının büyük bir bölümünün altında
kalmıştır. Kasabanın muhtelif yerlerinde çeşitli durumlarda bulunan önemli heykeltıraşlık eserler ve ören yerinde yapılan bilimsel
kazılar neticesinde çıkan eserler ve mimari
parçalar Niğde Müzesi’nde sergilenmektedir. Bahçeli kasabası’nda bulunan ve Roma
havuzu adıyla adlandırılan antik havuza
hayat veren kaynak suyunun Roma devrinde yapılan kemerlerle taşınmasına yönelik
oluşturulan kemerlerden dolayı kasaba Kemerhisar adını almıştır. Roma havuzundan
itibaren Kemerhisar Kasabası içlerine kadar
ki bölümde kemerler toprak altındadır. Kalan
bölümdeki ve kazı alanına kadar olan kemerler ise toprak üzerindedir Halen büyük
bir bölümü ayakta bulunan su kemerleriyle
Roma havuzundan şehre su taşınmaktaydı.
Su kemerleri M.S. II-III. yy.’lara aittir. Tyana
Ören yeri I.II. ve III. dereceli arkeolojik sit alanı olarak koruma altına alınmıştır.
Tarih öncesinden Hititler’in yıkılışına değin pek çok uygarlığa mekân olan
Kemerhisar(Tyana), Hititler döneminde Tuwanuwa, Roma’da ise Tyana olarak tanınıyor. Tuwanuwa Geç Hitit döneminin başkentidir. Ünlü kral Warpalawa İ.Ö.738–715
yıllarında bu kentte hüküm sürmüştür.
M.Ö.30-M.S. 395 yıllarını kapsayan Roma
döneminde, Kemerhisar(Tyana) yoğun yapılaşma ile tarihinin en önemli evresini yaşadı.
Antik kent saraylarla, tapınaklarla, su kemerleriyle ve yerleşim birimleriyle büyük bir
kent konumuna geldi. Tyana’nın en parlak
dönemi hiç kuşkusuz Roma çağıdır. Bu dönemde iki kez Güney Kapadokya Krallığı’nın
başkentliğini yapmıştır.
Antik Tyana kentinde 2000 yılından beri
bir İtalyan ekip tarafından bilimsel kazılar
sürdürülmektedir.