Ak Medrese
Taç kapısı üzerindeki inşa kitabesine
göre, 812 H./1409–10 yılında yapılmıştır.
Yaptıran Karamanoğlu hükümdarı Alâeddin
Ali Bey’in oğlu Ali Bey’dir. Saruhan mahallesinde bulunan medresenin taç kapısı
tamamen beyaz mermerden yapıldığı için
“Ak Medrese” adı verilmiştir. Bazı onarımlar gören medrese günümüzde orijinalliğini
muhafaza etmektedir. Yapı, açık avlulu ve
iki katlı medreseler grubuna girer. Alt iki kat
eyvanlı bir şemaya sahipken, üst katta ise
iki kat yüksekliğinde tutulan ana eyvan ile
beraber dört eyvanlı bir düzenleme görülür.
Medresenin plan şeması son derece simetrik olup, plan düzenlemesi bakımından Türk
Medrese mimarisinde tek örnektir. Yapı
kuzey-güney doğrultusundadır. Medresenin inşaasında tamamen yöreye mahsus
sarımtırak renkte trakit taşı kullanılmıştır.
Yapıda sade taş bezeme görülür. Süsleme
yoğunluğu taç kapıdadır. Bezemeler alçak
ve yüksek kabartma tekniğindedir.
1939–1950 yılları arasında II. Dünya savaşı tehlikesine karşı İstanbul Arkeoloji
Müzesi’nin deposu olarak kullanılmıştır.
1950–57 yılları arasında ise Niğde Müzesi deposu, 1957–70 yılları arasında Niğde
Müze Müdürlüğü şeklinde hizmet vermiştir.
Günümüzde Niğde Üniversitesi bünyesindedir.